Verdienstelijk en teleurstellend
Zaterdag 23 november kregen we Assen 2 op bezoek. Een plezierige tegenstander want Assen 2 is een team dat op papier tot een van de zwaksten van de poule behoort. Tot nu toe wordt die papieren belofte waargemaakt: nul matchpunten uit drie wedstrijden. Maar zonder strijd en drama ging het de 23e zeker niet. De ratingverschillen waren her en der behoorlijk groot maar dat weerhield de jongens van Assen er niet van de score binnen de perken te houden. 5½-2½ werd het uiteindelijk en dat is voor Assen 2 verdienstelijk te noemen en voor ons teleurstellend. Teleurstellingen waren er dan ook maar daarover later meer. Over verdienstelijk gesproken. Kijk naar bord 1 waar Paul de Boer onze standvastigste puntenmachine Roelof Kroon een half punt wist te ontfutselen. Paul zijn rating lijkt elk jaar met honderd punten te dalen maar wat de Spassky’s ook inzetten, verliezen doet hij tegen ons niet! Vorig jaar remise tegen Joop Houtman, dit jaar Roelof Kroon op remise gehouden. En Roelof heeft gedrukt en geduwd! De eindstelling spreekt voor zich; afgekloven tot op het bot.
Hier werd tot remise besloten. Uiteraard is zwart aan zet. Je zou bij Paul eerder een stijgende dan een dalende rating verwachten…
Aan bord twee werd de meest educatieve partij van de wedstrijd gespeeld. Zetdwang was lange tijd het thema. Het was even zoeken naar de juiste methode maar uiteindelijk was het plan helder. Ik laat Joop zelf aan het woord: “Nadat ik een kleine kwaliteit had gewonnen, schoof mijn tegenstander de stelling dicht om achter de eigen linies de zaak te kunnen verdedigen. Ik heb drie methoden overwogen om erdoor te komen. Een door met de koning naar h5 te gaan, het paard naar g4 te spelen en h6 te winnen. Zodra ik het paard omspeel van e4 naar g4 kan zwart echter de koning van e7 naar g7 omspelen en staat alles weer gedekt. De tweede methode was om via de piondoorbraak c5 op de damevleugel proberen binnen te komen. Dat was riskant, omdat dat zwart een open lijn en tegenkansen zou opleveren. De derde was door via de g-lijn een toren te ruilen en zwart in tempodwang te brengen. Dit plan voerde ik op zet 54 uit en ik won vervolgens h6 via een tempodwangsituatie. Ik had dit eerder in de partij kunnen uitvoeren, namelijk na 41…Tg7 met 42.Pe4 Ke7 43.Lh5.
Na winst van de h-pion werd ook f6 een makkelijke prooi en kon ik mijn f-pion tot dame promoveren. Het mat met Pf6 was een mooi slot van de partij.”
Op het bord zag dat er als volgt uit:
Wit heeft net Tf5 gespeeld. Mooie zet. Zwart nam de toren maar verloor daardoor de kleine kwaliteit want een van beide paarden verdwijnt ook van het bord.
Het juiste plan is gevonden. Na 54. Lh5 gaat een torenpaar van het bord. Daarna heeft zwart geen stuk meer waarmee tempozetten kunnen worden gedaan. Dat leidde tot
Wit had met de g pion nog een tempo in de achterzak en heeft net 58. g4 gespeeld. Zwart is in tempodwang en er valt iets van het bord. Daarna gaat het snel. De slotstelling is erg leuk. Joop heeft toegelaten dat zwart dame haalt maar zet direct daarna mat.
Aan bord drie komen we bij de eerste teleurstelling voor de Spassky’s. En een verdienstelijk punt voor Assen. Lang ging de partij Hoolsema – van Putten gelijk op. Op zet 30 deed zich ineens een gouden kans voor voor de witspeler.
Opmerkelijk moment. Zwart speelde 30. … Ld7 maar na 31. Txe8 Lxe8 32. De7 is het ineens uit. Wit miste deze wending, althans hij miste dat na De7 een mat dreigt op f8. Daarom deed hij het op de 31e zet anders en zwart ontsnapt aan het onmiddellijke verlies. Er ontstaat een heel ingewikkelde stelling met voor beide partijen dame en paard waarbij de zwarte koning minder veilig is dan de witte. Dat blijkt uiteindelijk doorslaggevend.
Het schaak is op meerdere manieren op te heffen. De goede manier vinden is niet altijd even gemakkelijk. Henk speelde nu niet 47. Kg4 wat tot een verdedigbare stelling leidt maar 47. … Kh5? waarna de stelling niet te houden is. De uitvoering van de winst ging niet helemaal vlekkeloos. 48. … Pf6 Kh6? (nu is het mat in vier beginnend met Pf8+) 49. Df8+? Kg5 50. Pxh7+ Kh4? (50. … Kh5 of 50. … Kg4) 51. De7+ g5? (Kg4) 52. Pf6 1-0
Henk was terecht niet erg tevreden over deze partij en zijn vaste uitspraak na zo ongeveer elke partij dan wel analyse bleek maar eens waar. “Schaken is een moeilijk spel”. Inderdaad, een waarheid als een koe. Een andere Putski classic is “Het punt verloren maar de les gekregen”. Ietsje minder waar, denk ik. Althans niet zo universeel waar. Ik ken minstens een persoon (Henk kent hem ook wel. Ze doen samen iets in de teelt van langwerpige, groene groentes) voor wie de uitspraak niet opgaat. Sterker: deze persoon krijgt er spontane vlekken in zijn nek.
Aan bord vier Evert Janse. Hij versloeg zijn tegenstander in de flitsende stijl van een twintiger die zich nog het middelpunt van het universum waant. Zelfverzekerd, open vizier, zwaard losjes in de hand… hello tiger!
Zwart heeft net 17. … Ta7 gespeeld en hij bood hier remise aan. In de Spassky appgroep kwam Evert met een aardig verhaal rond dit remise aanbod.
“Hier bood mijn tegenstander remise aan. Ik zei na de partij tegen hem: “Toch wel apart dat remise-aanbod.” Mijn vriendelijke tegenstander had een verklaring die Johan Cruijff niet beter had kunnen doen: “Als het dicht zit is het remise. Dus het afslaan van remise, betekent dat je moet offeren.” Ben bleek dat goed te hebben gezien. Mijn antwoord was: “Ik speel nog even door.” (dat ‘even’ was in de praktijk 12 zetten)
Hoe goed de zwartspeler het heeft gezien bleek een paar zetten later. 18. Pce2 Kijkt samen met zijn vriend op g3 naar h5 (Evert) 18. … b5 19. Pxh5 Daar is het stukoffer al! Het getuigt van flair en lef om het zo te doen. Merk op dat de zwarte stukken helemaal niet zo beroerd staan! Er schijnt een verband te zijn tussen dit paardoffer en een tafeltenniswedstrijd uit de onderste regionen van de tafeltennisonderbond maar de details daarvan kan ik eerlijk gezegd niet zo een, twee, drie reproduceren. Als ik het me goed herinner spelen een Klotekreeft en de plaatsen Winschoten en Siddeburen een rol. Maar zoals gezegd, het fijne weet ik er niet van. Ik ga me er ook niet mee bemoeien. Onze eigen Roelof Kroon is overigens ook medeverantwoordelijk. Zijn advies, ergens in de tweede helft van het vorige seizoen, aan Evert om toch vooral te durven spelen krijgt met 19. Pxh5 vorm.
Stelling na 24. gxf6 Wit staat goed maar gewonnen is het nog lang niet. Na het juiste 24. … Kh7(uit de vuurlinie) is het witte voordeel niet groot. Zwart speelde echter 24. … Dxf6 en dat is een ernstige fout waarna het helemaal gewonnen is voor wit. Er volgde nog 25. Lg5 Dg7 26. h5 f6 27. Lxf6 Dh6 28. Lg5 Dg7 29. Le3 1-0
Bord vijf. Jan Postma. Moest je bij Evert na de partij de botsplinters uit je arm peuren met een bebloed pincet kon je bij Jan genieten van een bedaarde positionele aanpak. Net zo effectief, net zo mooi. Het eerste fragment komt uit een wat later moment in de partij. Jan heeft rechtstreeks vanuit de opening zijn tegenstander overspeelt en de oogst is aanstaande.
Na Tc1 komt Pb5 en, zoals in de partij, 23. Kf2 Pxc2. Het bleef in de partij niet bij de ene pion want na 24. Tc1 Pa3 kwam 25. c4? Td4 26. Tc3 Pxc4 en wit geeft op. Blijkbaar had hij in dit variantje gerekend op Le3 maar overzien dat Pc4 dit veld dekt.
Dan bord zes. Het bord waarop een piepjonge speler van Assen schittert. Net als aan bord drie een slordige 200 ratingpunten verschil maar ook hier ging het volle punt naar degene met de laagste rating. Ik heb zo’n donkerbruin vermoeden dat het over een paar jaar anders ligt. Ik behandelde een Frans structuurtje veel te optimistisch en met een goed getimed f6 en later e5 sprongen de zwarte stukken ineens allemaal in de aanvalsmodus.
De b1/h7 diagonaal waar ik mijn geld op had gezet heeft weinig gebracht. De zwarte aanval daarentegen is in volle omvang gaande. Zwart heeft net een kwaliteit geofferd op d4 en, vergelijkbaar met wat op bord drie gebeurde, de koning moet een fatsoenlijk plekje vinden. In mijn vooruitberekening had ik gezien dat h3 een veilig veld zou zijn; er is immers altijd g4. Nemen op g4 kan nooit want fxg4 gaat met schaak en op Pf2+ heb je Txf2 Dxf2 en daarna kan je toch nog zaken doen op de b1/h7 diagonaal. Het ging in de partij ongeveer zo… met weliswaar een kleine nuance. 27. Kh2?? Te2+ 28. Kh3? Lc8+ 29. g4 Pf4+ (oeps! Iets beter dan Pf2!) 30. Kg3 Tg2 mat. Zowel op de 28e als, vooral, op de 27e had het beter gekund maar ik zat in de bekende tunnel. Net als Henk was ik hier erg ontevreden over maar alle lof voor de jonge zwartspeler.
Aan bord zeven speelde Maurits een aanvankelijk dubieus potje. Hij stond passief en zicht op spel zag ik niet. De kansen keerden vrij laat in de partij door een mooie opstoot van de a pion. Het eindspel speelde Maurits een stuk beter dan zijn tegenstander.
In deze stelling koos zwart voor 28 … Pd4 en de overgang naar een meer uitgedund eindspel. Aardig was ook 28. g4 geweest. In de partij ontstond een heel goed toreneindspel voor Maurits. Maar bij Maurits worden toreneindspelen altijd nog spannend, hoe goed hij ook staat! Deze keer verzuimde hij een vrijwel onmiddellijk winnende wending zodat het publiek nog even de tenen kon krommen maar even later kon hij niet anders dan snel winnen.
In bovenstaande stelling speelde wit 39. Td5? waar het actievere 39. f4 wellicht nog enige kansen bood. Daarna was de rest eenvoudig Tc2+ 40. Td2 Txd2+ 41. Kxd2 het pionneneindspel is volkomen kansloos. Er ontstaan vrijpionnen op beide vleugels. Na 41. … h5 is het over en uit. Al met al een mooie overwinning vanuit een bedenkelijke stand.
Aan bord acht de op het laatst ingevlogen sterinvaller Yska. Rolf zou eigenlijk naar een feestje van een ander Spasskylid maar de plicht riep en dus zat hij achter het bord. Niet lang want hij wilde toch wel graag naar dat feestje… Dus zette hij een beetje vaart achter de zaken. Nadat hij zo’n tien minuten had gebruikt stond de volgende stelling op het bord.
1-0. Douchen was na deze inspanning niet nodig. Partytime! Rolf zou iets vaker moeten spelen!
De twee matchpunten zijn binnen na een sportieve middag. Een lach en een traan, een kunstwerkje hier, een broddelwerkje daar. De matchpunten kunnen we goed gebruiken want de poule van dit jaar is echt andere koek dan die van voorgaande jaren. Gelukkig is er een Assen 2 en een LOS, dat scheelt.
verslag: Peter Bodewes