(Dit verslag is veel te lang geworden. Scroll voor het schaaktechnische gedeelte naar het met CAPITALEN afgebakende gedeelte)
Het is een rare tijd, of wordt opa oud. We zijn nu als maatschappij ogenschijnlijk zover dat één mislukt grapje van, doe eens gek, twintig jaar geleden ervoor kan zorgen dat iemand per direct op non-actief wordt gesteld, met een serieus te nemen uitzicht op spoedig ontslag. De media lijken de rechtbanken geworden van deze tijd. Men bundele wat klachten, de ernst ervan is in afnemende mate van belang, men zoeke bij voorkeur enkele personen erbij die ook zich ook iets (denken te) herinneren wat niet geheel in de haak was jegens hun persoon; hoe lang geleden maakt niet uit. Bel de krant van woker Nederland en hupakee: in no time gecancelled is de persoon met wie je nog altijd een citroentje van vroeger uit te persen had.
Ik chargeer en het ene geval is het andere zeker niet. Maar aan trial by media zal ik niet meer wennen in de mij nog resterende levensjaren vrees ik, hoe ernstig beschuldigingen mij ook kunnen toeschijnen. Het is goed dat mensen zich nu durven uit te spreken, geen misverstand daarover, maar laten we ons realiseren dat dit ook kan doorschieten. Schade veroorzaakt door aantijgingen die niet waar blijken, is minstens zo erg voor wie daarvan slachtoffer is als de wèl terechte beschuldigingen zijn. Het is cruciaal eraan vast te houden dat in een rechtstaat het oordeel uiteindelijk aan de rechterlijke macht moet zijn. En te beseffen dat vanuit de psychologie al lang en breed bekend is dat herinneringen vervormd raken naarmate ze langer vervlogen tijden betreffen.
Ter zake. Op zaterdag 11 maart vond, in een uitstekende en vriendschappelijke sfeer, LOS tegen de Spassky’s plaats, een match waar we al lange tijd naar uitzagen. Deze stond oorspronkelijk gepland in 3A in het seizoen 2019-2020, maar werd toen ingehaald door de pandemie. LOS werd in dat jaar uiteindelijk het enige team dat promoveerde uit de derde klasse in een nooit afgemaakte competitie. Het jaar erop was er helemaal geen competitie. Echter het jaar daarna, in 2021-2022 was LOS zo sportief om op ons te blijven wachten toen wij promoveerden naar de tweede klasse. Als alles meezit spelen we volgend jaar nog eens tegen elkaar. Het enige wat daarvoor nog nodig lijkt, is dat Groninger Combinatie 2, al zo goed als kampioen, zijn sportieve plicht vervult tegen Emanuel Lasker en Pallas Deventer.
De goede sfeer weerhield geen van beide teams ervan om vol voor de overwinning te strijden. Teamleider De Jongh van LOS zette ons gelijk al op een dwaalspoor door te appen dat het speellokaal zich zou bevinden op nummer 53g aan de Osloweg. Dat bleek 53f te zijn. We kunnen van niets een punt van maken of van alles; dit zal ik onthouden. Een f-lijn is per slot van rekening ook heel iets anders dan een g-lijn. Drie Spassken haalden 13.00 niet.
Maar eenmaal aangekomen was je ook wel ergens! De wedstrijd vond plaats ter burele van hotels.nl, ooit roemrucht sponsor van Groninger Combinatie. En nu onlangs door de eigenaar verkocht, zo liet ik me vertellen. Een kantoortuin was omgetoverd tot speelzaal, en dat betrof bovendien een kantoortuin plus, met behalve werkplekken ook flipperkasten, een barretje, relaxfauteuils en een tafeltennistafel. Ooit begon ik mijn eigen werkzame leven in een kantoortuin bij Nissan in Amsterdam, maar die zag er toch duidelijk anders uit. In plaats van een flipperkast stond er bij de ingang van iedere lift een bureau met daarachter een Japanse manager, die je er zo uit kon flipperen als je te vaak later dan 08.30 uit die lift stapte. En een tafeltennisnetje over de grote vergadertafel in de boardroom spannen moest je ook maar niet proberen.
Mij werd verzocht om het portret van Boris met gepaste eerbied te plaatsen naast een grote ingelijste foto van der Großmeister, ons ontvallen tijdens de pandemie. Tegenstander Dijkstra bood me bovendien net zo’n comfortabele fauteuil aan als waarin hij zelf gezeten was, maar als laatkomer wilde ik toch maar liever gelijk beginnen met onze partij.
De wedstrijd verliep min of meer als verwacht. We konden partij bieden, 4-4 heeft zelfs even in de lucht gehangen, maar 5-3 voor LOS was ten slotte terecht. Onze tactische opstelling kwam wel als verrassing, dat was alvast winst. JJG, lokaal bekend als Groen, had als dubbel-oudlid voorspeld dat wij ons nooit tot een tactische opstelling zouden laten verleiden….hier klonk her en der wat gemopper over. Mooi om te horen.
[SCHAAKTECHNISCHE GEDEELTE]
De borden van hoog naar laag:
1. Vandaag bleek wat een waarde een fitte Dries heeft voor het team. Energie, soms is het belangrijker dan boeken vol schaakkennis in het hoofd. Geconcentreerd spelend hield hij Floris van Assendelft op remise, in de slotstelling staat hij misschien zelfs een tikje beter:
Koster – Van Assendelft, stelling na 35 Kf4. Remise.
2. Maurits koos in een zeer ingewikkelde stelling het verkeerde plan en werd vakkundig opgerold naar eigen zeggen.
Rietveld – Logtmeijer, stelling na 22 c4.
Hier had Maurits het best de witte vrijpion kunnen blokkeren met 22…Ld6. Zijn zet 22…b5 was misschien nog speelbaar, maar dan had hij op 23 d6 voor Ld8 moeten kiezen, met lastig te overziene verwikkelingen. Maurits gooide er een stuk tegenaan met 23…Lxd6? Dat was kansloos.
3. Evert tegen Groen.
Janse – Groenewold, stelling na 9..c6.
Een partij die eindigde feitelijk voordat hij begon. De vraag was slechts of het aantal zetten het aantal onderling uitgewisselde woordjes wel of niet ontsteeg, als je het mij vraagt niet….voor de match is slechts de snel overeengekomen remise relevant.
4. Ter Vergert – Postma
Saaie pot volgens Jan, waarin hij kon afwikkelen naar een iets beter eindspel, hetwelk in tijdnood alsnog fout ging. Het notatiebiljet zou zich ergens tussen de pingpongballetjes kunnen bevinden.
5. Riemens – Rietman
Frits gaat trouwen! De vrijdag voorafgaand aan de laatste KNSB-zaterdag wordt het feestweekend. Daarna tegen Veenendaal klassebehoud veiligstellen. Anders volgend jaar mogelijk niet opnieuw tegen de Spassky’s.
Riemens – Rietman, slotstelling na 25 La3. Zwart heeft het witte voordeel, dat vlak na de opening een stuk groter was, intussen zo goed als geneutraliseerd. Remise.
6. Dijkstra – Putski
Bij mijn eigen partij aangekomen, wil ik terugkomen op de inleiding, waarmee sommige lezers het mogelijk hartgronding oneens zullen zijn geweest (zoals ik ook al ervoer aan de koffietafel op mijn werk). Het ging dit weekend over Tom Egbers en Jack van Gelder, twee Studio-Sport-coryfeeën. Concreet wordt Egbers ervan beschuldigd een affaire te hebben gehad met een stagiaire, die hij, nadat de relatie ten einde kwam, op een nare wijze zou zijn blijven pesten. Nu moet ik als ethicus-theoloog-wijsgeer beginnen met op te merken dat ik affaires in het algemeen ten stelligste afraad. Ze leiden altijd tot niets dan ellende! Egbers’ gedrag, nadat de vonk kennelijk gedoofd was, is verwerpelijk en zeker, dat mag jaren na dato aan de orde gesteld worden. Of het tot ontslag zou moeten leiden…. daar moet een rechter zich maar over buigen.
Jack van Gelder zat in bad toen hij gebeld werd met de vraag of hij iemand wilde begeleiden. Journalisten moeten altijd bereikbaar zijn immers. Evert en Benno zullen het bevestigen. Het lokte een fout grapje uit bij Jack; iets als “als je bij mij in bad komt zitten graag”. Niet eens grappig, maar ik ben ook niet zo goed in grapjes navertellen. Hoe dan ook, nu aanleiding voor de publieke schandpaal en dat gaat mij persoonlijk serieus te ver.
Over naar de partij.
Dijkstra – Van Putten, stelling na 29 Pe3.
Wit staat door iets handiger manoeuvreren in het middenspel een fractie beter, maar veel is het niet. Hier begon ik helaas een zeer ongelukkige affaire met mijn paard. 29…Pf8? Ziet wits sterke reactie over het hoofd: 30 Dh4! Ai, nu dreigt zowel 31 Df6+ als De7, en dat kan niet tegelijkertijd worden gepareerd. 30…Ph7. Haalt één dreiging eruit en is een knipoogje naar veld g5 waar ik het paard uiteindelijk graag zou zien opduiken. 31. De7 Td8. De enige verdediging tegen de dreigingen 32 e6 of 32 Pxf7. 32 xb4 xb4 33 Txb4 Td7 34 Dh4 Txa2?
Dijkstra – Van Putten, stelling na 34…Txa2?
Nu is het mis. Wit kan ogenblikkelijk winnen met 35 Pdxf5+ en mat voorkomen kost groot materiaal. Ook 35 Pe8+ is heel sterk trouwens. Wit dacht een derde mogelijkheid te zien, ook nog wel winnend, maar minder hard:36 Tb8. Dit dwingt zwart tot het grijpen van een laatste stroomhalm: 35 …Txd6 36 xd6 Pg5 37 Df4! akelig sterk f6 38 Lxd5 Dxd5 39 Te7+ Pf7 40 T8b7.
Laatste zet voor de tijdcontrole en er waren teamgenoten die dachten dat ik nu op zou geven. Op dit moment stond Arjan op en kwam Jan-Joris belangstellend de stand van zaken opnemen. Ik kreeg een blik vol medelijden toegeworpen en ik kon me ook niet aan de indruk onttrekken enige geamuseerdheid bij Groen te bespeuren. Precies op dat moment, geen dichterlijke overdrijving, zag ik een zeer verborgen escape en sprak ik apodictisch:. “JJ, dit is heel diep.” “Sst!” kwam Arjan er alweer aan, onwetend wat er hem boven het hoofd hing…..
40….Ta1+ 41 Kf2 Ta2+ 42 Kg3 g5! wint niet, is zelfs nog niet eens remise, maar maakt het wit uitermate lastig. 43 Txf7+ Kg8. Niet 43…Kg6 44 Tg7+ Kh5 45 Dg4+ en het zal wit zijn die de partij tot in de kleine uurtjes aan de hele Groningse schaakgemeenschap zal laten zien.
Analysediagram vanuit wits perspectief. Mijn tegenstander had dit ook gezien.
44 Tg7+ Kh8 Zet je de engine lang genoeg aan het rekenen en het ding zal je laten zien dat 45 Th7+ Kg8 46 T7g7+ Kf8 47 d7 nog altijd wint. Je laat de witte dame gewoon met schaak slaan, en staat dan een toren tegen een dame achter. Na 47..xf4+ Kh4 echter heb je een wandelkoning waar Nigel Short jaren na dato nog jaloers op zou worden! Het plan is slaan op h6 en de triplexmuur f6-f5-f4 beschermt tegen alle schaaks van de zijkant. Bijna een studie. Mat zal uiteindelijk gezet worden via Th8 . Kamikazepiloten op g2 neem je gewoon tussendoor mee.
Analysediagram vanuit wits perspectief. Mijn tegenstander miste deze verborgen parel. Schoonheidsprijswaardig….
Wit echter koos voor 45 Dc1?….Dat is remise. 45….f4+
46 Kg4? En dit zelfs verloren. 46 Kh3 had het halve punt gered. 46…Txg2+ 47 Kh5 g4+ gemist door wit, die uit was gegaan van 47…Dxf3+ 48 Kxh6 Th2+ 49 Kg6 Dg5+ 50 Kf7 Dxg7+ 51 Ke8 Dxb7. Zwart heeft twee torens opgehaald in twee zetten tijd, wit gaf op na 52 Dxf4 Dc8+.
Er was een tijd dat zo winnen een feest was. Om Donner te citeren: je waande je de lieveling van de goden. Echter in het digitale tijdperk voelt de -25 waarmee de engine je als je thuiskomt om de oren slaat -als mate van dom geluk- toch anders dan dat. Tegenwoordig voel je je eerder van alle goede geesten verlaten en vooral piepklein.
7. Kroon – De Groot
Kroon – De Groot, stelling na 26 Thd1.
Ook hier de slotstelling maar weer. Remise gegeven. Roelof ging uit van 26…Tfd8. Met 27 Txd6 Txd6 had hij dan een voordeeltje kunnen krijgen door 28 b4! te spelen. Daarom kan zwart zelf beter slaan op d1, wat tot enig ruimtevoordeel zal leiden voor wit.
8. Pastoor – Houtman
Na mijn meer dan fortuinlijke winst, had op dit bord de 4-4 kunnen vallen.
Pastoor – Houtman, stelling na 31…Kb8
Het is hier nog hooguit iets beter voor zwart, maar wit vergaloppeert zich met 32 Kd1? Er volgde 32…Pe3+ 33 Kd2 Pf5 34 Tg6 De3+ 35 Kd1 Tf1+ Intussen staat het +20 voor zwart.
36 Kc2 Tf2 37 Kd1 Dxd3+ 38 Ke1 De3? Hier had 38…Tf3 nog gewonnen. Nu komt wit terug in de wedstrijd. 39 Tg8+! Ka7 40 Te8 Df3 41 Dxf3 Txf3 42 Te5 d4 43 cxd4 cxd4 44 Kd2 Kb8 45 b4 Kc7 46 Pg1 Tf1 47 Pe2 Kd6 48 Tb5
48…Kc6? Een blunder die alles te maken heeft met een teruggelopen rood wijzertje. 49 Txf5 1-0. Energie, soms is het belangrijker dan boeken vol schaakkennis in het hoofd.
[EINDE SCHAAKTECHNISCHE GEDEELTE]
Een erg leuke zaterdag ondanks de nederlaag, besloten met een gezamenlijke Thaise maaltijd vol geanimeerde gesprekken en rondgaande shotjes onder LOSsers. De constatering klonk dat LOS als het jongere broertje van de Spassky’s is te beschouwen, waarbinnen de laatsten net beginnen met hun werkzame carrière….Bij de Spassky’s hopen de eersten binnenkort met pensioen te gaan.
Ook het gezamenlijk de afwasmachine inruimen met Ernst-Jan Pastoor vond ik persoonlijk een groot feest. Eindelijk een pro met wie ik mij kan meten, een gelijke in dit zwaar onderschatte huishoudelijke veld, waarbinnen slim manoeuvreren minstens zo belangrijk is als ruimtelijk inzicht. Eigenlijk is is het net schaken.
Leven is leren. Verlies je een schaakpartij, dan win je de les. Het is een van mijn stokpaardjes, die ik tot vervelens toe heb voorgehouden aan deze of gene. Maar ook als je een partij wel wint, valt er vaak nog veel te leren. Begin geen ongemotiveerde affaires met je paard bijvoorbeeld. Begin liever helemaal geen affaires. (Helemaal niet als je straks getrouwd bent, Frits!) Maar veroordeel anderen ook niet al te lichtvaardig hierom, om nog één keer terug te komen op het begin van dit relaas.
Een timmerman uit Nazareth leerde: Wie zonder zonden is, werpe de eerste steen.
Evert en Benno. Altijd bereikbaar, wel even tijd voor een potje tafeltennis.